Powstanie Warszawskie to największy zryw militarny w okupowanej przez Niemców Europie. Nierówna walka trwała 63 dni, do 2 października. 1 sierpnia 1944 r. – po latach nieludzkiej i zbrodniczej okupacji niemieckiej, która każdego dnia przynosiła nowe zbrodnie – warszawiacy chwycili za broń. Bitwa o Warszawę przyniosła zagładę miasta.

1.08.1944 r. Antoni Chruściel ps. „Monter”, generał brygady Wojska Polskiego, komendant Okręgu Warszawa ZWZ.

Propaganda niemiecka wobec Powstania Warszawskiego

Liczby:
150-180 tys. – szacunkowo tyle ofiar cywilnych pochłonęło powstanie.
16 tys. osób – według szacunków tylu powstańców straciło życie w walkach o stolicę.
Rannych zostało 25 tys., w tym 6,5 tys. ciężko rannych.
15 tys. wziętych do niewoli
12 ton popiołów podchodzących ze spalonych zwłok zamordowanych Polaków zebrano na Woli.
10 tys. hitlerowców – tylu z nich według szacunków zginęło podczas tłumienia powstania.
72 proc. zabudowy mieszkalnej, 90 proc. zabytków – to skala zniszczeń Warszawy.  Przybliżona ilość gruzów pokrywających Warszawę w 1945 oszacowana została na 20 milionów metrów sześciennych.
Około 200 tys. (około 140 tys. według innych szacunków) – tyle przesyłek dostarczyła poczta polowa w ciągu 63 dni powstania.

1 sierpnia 1944 na stanie uzbrojenia Okręgu Warszawskiego AK znajdowało się:
3846 pistoletów;
2629 karabinów;
657 pistoletów maszynowych;
145 ręcznych karabinów maszynowych;
47 ciężkich karabinów maszynowych;
29 karabinów przeciwpancernych i granatników PIAT;
16 moździerzy i granatników;
2 działka przeciwpancerne;
30 miotaczy ognia;
43 971 granatów ręcznych i 416 granatów przeciwpancernych;
ok. 12 tys. butelek zapalających;
ok. 1266 kg materiałów wybuchowych.
Siły niemieckie w Powstaniu Warszawskim

Z wyliczeń generała Jerzego Kirchmayera wynika, że ogólny stan liczebny jednostek AK w Warszawie wynosił ok. 50 tys. zaprzysiężonych żołnierzy (mężczyzn i kobiet) – z czego ok. 45 281 służyło w jednostkach Okręgu Warszawskiego AK, ok. 2300 w szeregach Kedywu, a kolejnych 2200 w Pułku „Baszta”. Według tego samego źródła w ramach okręgu funkcjonowało 800 plutonów AK (647 pełnych plutonów oraz 153 plutony „szkieletowe”) – w tym 198 plutonów Wojskowej Służby Ochrony Powstania. Poziom wyszkolenia żołnierzy był nierówny. Największą wartość bojową prezentowały zaprawione w potyczkach z Niemcami oddziały Kedywu oraz inne jednostki dyspozycyjne Okręgu lub KG AK. Pozostali żołnierze nie mieli na ogół świeżego doświadczenia bojowego, większość z nich brała jednak udział w wojnie obronnej 1939 roku.

W rzeczywistości tylko część żołnierzy weszła jednak do akcji w godzinie „W”. Wynikało to przede wszystkim z faktu, iż dowództwo AK skróciło czas mobilizacji do 12 godzin, przez co wielu żołnierzy nie zdążyło dotrzeć na czas do punktów zbiorczych.

Dowódca wojskowy nie może podjąć decyzji, która nie ma szans na powodzenie. A jeżeli na skutek tej decyzji mogliby ucierpieć cywile, dowódcy nie wolno jej nawet rozważać (gen. Władysław Anders) 

Naszym obowiązkiem jest się bić! Mury się muszą walić! Krew się musi lać! (gen. Leopold Okulicki „Kobra”)

Od początku istnienia człowieka i od chwili, gdy jego historia jest znana, wojna uchodzi za jedną z reguł rozwoju ludzkości. Dziś czas jest dla ludzi silnych i odważnych, ci bowiem tylko mogą uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat od tyranii.  (gen. Władysław Sikorski) 

Sowieci nie wchodzą jako sojusznik, tylko jako wróg. W związku z tym podziemie ma zejść do głębszej konspiracji, stworzyć zręby nowej organizacji. Najbardziej zagrożonych aresztowaniem przez komunistów żołnierzy należy zaś ewakuować na Zachód. (gen. Kazimierz Sosnkowski) 

Wiara i pewność zwycięstwa były niezachwiane, a najmniejsze wątpliwości czy zastrzeżenia były kwalifikowane jako małoduszność i defetyzm!  (płk. Janusz Bokszczanin, wypowiedź z 1944)